توسعه چارچوبی به هم پیوسته و جامع جهت تحلیل و بهبود نظام نوآوری انرژی و محیط زیست

تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناورانه و تأثیر آنها بر مسائل زیست‌محیطی از موضوعات مهم دو دهه اخیر محسوب می‌شود. برقراری ارتباط بین رویکرد تاریخی توسعه فناوری و فرآیندهای نوآوری باعث ایجاد یک نگرش عمیق به مسئله تغییرات فناوری و نوآوری خواهد شد. از طرف دیگر با توجه به مسائل گوناگون اجتماعی و زیست‌محیطی، نوآوری فناورانه و توسعه نظام نوآوری انرژی یک ضرورت برای توسعه اقتصادی کشورها به شمار می‌آید. مقاله حاضر تلاش کرده با بررسی سیر تکامل فرآیندهای نوآوری، چارچوبی جامع و یکپارچه برای تحلیل نظام نوآوری انرژی و محیط زیست پیشنهاد دهد. همچنین با راهبرد مطالعه موردی توصیفی، ضرورت نگاه مبتنی بر رهیافت تاریخی به شرایط امروز بخش انرژی کشور با هدف سیاست‌گذاری مؤثر و جهت‌گیری مناسب نظام نوآوری انرژی و محیط زیست نشان داده شده و بر مبنای تحلیل تاریخی بخش انرژی و درس‌های گرفته‌شده از سیاست‌های افزایش بهره‌وری آن در کشور، طرح بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست، ارائه گردیده است. انتظار می‌رود طرح بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست بتواند نقش مؤثری در ارتقاء کارایی بخش انرژی کشور ایفاء نماید. به هم پیوستگی، یکپارچگی و جامعیت چارچوب پیشنهادی از جمله دستاوردهای علمی این پژوهش است که می‌تواند برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در این حوزه مورد استفاده قرار گیرد. سیاست‌های حمایتی و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود نظام نوآوری انرژی نیز به عنوان دیگر یافته‌های منتج از چارچوب مفهومی پژوهش است.